На Жупанискиот суд во Сплит денеска повторно сведочеше 101-годишната Вера Андријиќ, последната преживеана партизанка од битките на Сутјеска и Неретва. На суд пристигна во придружба на адвокатот Анте Нобило. Сведочењето беше поврзано со долготрајните истраги за настаните во Широки Бријег, кои се однесуваат на потенцијални кривични злосторства сторени пред повеќе од 80 години.
Откако Вера Андријиќ го даде својот исказ, адвокатот Анте Нобило се осврна на постапката, изјавувајќи дека тековните извидувања се сосема бесмислени, пишува Далмација Данас.
„Поминаа 80 години. Во кривично-правна смисла, оваа постапка нема никаква оправданост. Сметам дека квалификацијата на делото е апсолутно погрешна и дека не треба да се спроведуваат понатамошни постапки“, рече Нобило, изразувајќи надеж дека Вера Андријиќ повеќе нема да биде повикувана на испитување.
Како припадничка на санитетот на Првата далматинска бригада, значи болничарка која не учествувала во настаните на првата борбена линија, се присети дека Широки Бријег бил сосема празен, немало луѓе. Освен во францисканскиот самостан, од каде се пружал жесток отпор со огнено оружје.
Поранешната болничарка на Првата далматинска бригада изјави дека нејзината единица, како и другите партизански единици на тоа подрачје, за време на целите воени дејства, не урнале ниту нападнале ниту еден сакрален објект, самостан или црква. Дури и самостанот во Широки Бријег, според наредба, не бил нападнат со артилериско оружје, туку требало да се заземе со пешадиски борби.
На денешен ден партизаните го ослободија Широки Бријег. Поразот на усташите денес се одбележува како „Ден на комунистичкото насилство“.
Колку што видела таа, десетина фратри во мантија биле заробени по речиси 24 часа размена на оган. Во самостанот имале митралез, рече Андријиќ. Таа мисли дека никој од фрањевците не загинал во борбите, а не знае што се случило со нив потоа, откако биле заробени.
Извидувањата се водат веќе 20 години. Андријиќ првпат била испрашана во Државното обвинителство на 28 февруари. Ја повикале на разговор откако во емисијата на Виде ТВ зборувала за партизанското заземање на Широки Бријег.
„Беше борба, немавме борба со никого освен со црквата и додека црквата не падна, додека поповите не престанаа да пукаат од црквата, Широки Бријег не падна, беше ноќ. Тоа го видов со свои очи“, раскажа Андријиќ во емисијата.
„Нашите влегоа во црквата, нормално ги заробија, тоа беа попови кои имаа митралез на камбанаријата, последните беа од таму. Заробивме пет-шест попови, колку и да беа, сите, фала му на Бога, беа во мантија. Го имаа Исус Христос и митралез во рака“, додаде таа.
Сплитското Жупаниско државно обвинителство претходно соопшти дека уште од 2005 година спроведува истражни дејства и извидувања „во однос на настан од Втората светска војна во подрачјето на Широки Бријег“, каде што по влегувањето на партизаните во 1945 година била убиена група фрањевци-свештеници.
„Немам другари, нема ни споменик“
„Ми е жал што немам свои другари со кои би можела да го овековечам ова и со кои би можела да го споделам. Но, кога веќе ги нема, еве, самата себе се воздигнав“, рече Андријиќ.
„Тие другари ги нема повеќе, нема веќе ни имиња, ни спомени, никаква плоча ни обележје“, додаде.
„Сето тоа е срамнето со земја. Битките низ кои поминавме, сите споменици се отстранети, тоа повеќе го нема. Ми остана само мене, и на нашите тука, да ги паметиме и да им се заблагодариме за сето она што го дадоа, за што и јас животот го дадов заедно со нив“, порача Андријиќ.
„Не се вратија, а сакаа слобода како и јас“, заклучи 101-годишната учесничка во антифашистичката борба.
Андријиќ за време на Втората светска војна, во битките на Неретва и Сутјеска, била болничарка во првата чета на првиот баталјон на Првата далматинска пролетерска ударна бригада. Бригадата е основана во 1942 година и имала 1217 борци, меѓу кои 83 жени.
Преземено од нашиот партнер: https://novidani.com/zadnja-partizanka-sa-sutjeske-ispitana-na-sudu-nobilo-nadam-se-da-je-ovo-zadnji-put/
